Medal Założycieli Wojska

Medal Założycieli Wojska
*Kariuomenės Pirmūno Medalis*
	; Baretka
Ustanowiono	1940
Wielkość	∅ 36 mm
Kruszec	srebro

Medal Założycieli Wojska (lit. Kariuomenės Pirmūno Medalis)^[1] – jedno z litewskich odznaczeń wojskowych ustanowione w 1940^[2].

Historia i zasady nadawania

Medal Założycieli Wojska został ustanowiony poprawką do ustawy o odznaczeniach z 11 kwietnia 1940, przyjętą i zaakceptowaną w parlamencie litewskim^[1]. Medal był przyznawany przez Ministerstwo Obrony Kraju zarówno cywilom jak i wojskowym, którzy w latach 1917-1919 przyczynili się do utworzenia armii litewskiej^[2]. Odznaczenie zaprojektował artysta Juozas Zikaras, a wykonaniem zajęła się szwajcarska firma braci Huguenin^[2].

Wyprodukowano 300 sztuk tych medali jednak nikt nie został odznaczony, ponieważ dotarły na Litwę na krótko przed okupacją Litwy przez ZSRR (15 czerwca 1940). Trafiły w ręce sowieckich władz, które przekazały je do Muzeum Wojskowego, skąd skradziono je w latach siedemdziesiątych^[1].

Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę w 1991 odznaczenie nie zostało odnowione.

Opis odznaki

Odznaką Medalu Założycieli Wojska był okrągły medal ze srebra z wyobrażeniem krzyża greckiego, na którym umieszczono postać kobiety z mieczem w dłoni i uniesioną ręką, na tle maszerujących oddziałów wojska. Pomiędzy ramionami krzyża przedstawiono widoki czterech miast: Kłajpedy, Wilna, Kowna i Szawli^[3]. Dookoła medalu na obramowaniu umieszczony był napis: UŽ LIETUVOS LAISVĘ/KARIUOMENĖS PIRMŪNAI (Za Wolność Litwy/Pierwsi Wojskowi). Na rewersie medalu znajdował się napis „1917-1919”, ukazany na tle wieńca z gałązek dębowych i laurowych i skrzyżowanych na nim karabinu i szabli^[3]. Medal zawieszany był na klamrze umocowanej na wstążce z mory złożonej z trzech pionowych pasów o równej szerokości: zielonego, białego i czerwonego. Szerokość wstążki 32,5 mm. Na wstążce doczepiona była dodatkowo klamerka z datą „1917-1919” rozmieszczoną po obu stronach wieńca z umieszczoną w nim literą „P”^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Vilius Kavaliauskas: Symbole wolności bałtyckiej 1918–1940. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie, 2020, s. 102. ISBN 978-83-64178-88-7.
↑ ^a ^b ^c Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, s. 77
↑ ^a ^b ^c Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, s. 78

Bibliografia

Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918-1940, Wilno 1993, ISBN 5-417-00373-5

[vk2020-1] Vilius Kavaliauskas: Symbole wolności bałtyckiej 1918–1940. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie, 2020, s. 102. ISBN 978-83-64178-88-7.

[autonazwa1-2] Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, s. 77

[autonazwa2-3] Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, s. 78

[1]

[2]

[3]

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe